Antwerpen had in de eerste helft van de zeventiende eeuw op het vlak van kunst nog steeds een internationale uitstraling en de voornaamste Antwerpse collecties werden soms als een attractie bezocht door buitenlandse reizigers – verzamelaars, geleerden en aristocraten in het bijzonder– al dan niet op sleeptouw genomen door een plaatselijke gelegenheidsgids. Het Antwerpse milieu van collectioneurs en connaisseurs bestond uit een veelheid aan personen, objecten en ideeën die samen de dynamiek van de scene bepaalden. Om beter te begrijpen hoe de verzamelaars en kenners hun uiteenlopende rollen vervulden en hoe hun (verzamel)praktijken bijdroegen aan bredere sociale en culturele ontwikkelingen, staan twee aspecten centraal.
Ten eerste wordt gekeken naar hoe het collectioneren van kunst een bemiddelende en stabiliserende rol speelde bij het vormen van elitenetwerken en -identiteiten. Kunstcollecties waren immers meer dan louter persoonlijke verzamelingen: ze waren actieve schakels in netwerken van macht, kennis en commercie en speelden een rol in processen van identiteitsvorming. De lezing onderzoekt hoe narratieven, objecten, media en praktijken met elkaar verbonden waren en hoe deze de manier waarop kunst werd beleefd en gewaardeerd, beïnvloedden. Ten tweede kijkt de lezing naar de rol van individuen en sociale groepen als bemiddelaars of katalysatoren bij de verspreiding van kunst en de transmissie van innovaties.
Vaak kunnen we slechts korte momenten in de geschiedenis scherpstellen en zo inzicht krijgen in hoe bepaalde collectioneurs en connaisseurs hun invloed uitoefenden. De blik op hun complexe netwerken blijft daardoor enigszins fragmentarisch. Toch laat de lezing zien hoe ze een actieve rol speelden in de culturele en sociale transformatie van Antwerpen in de zeventiende eeuw.