Alhoewel Richard Wagner de plaats van handeling van zijn romantische opera Lohengrin aan de Scheldeoever en in de burcht te Antwerpen situeert, kwam de opera hier slechts in 1889, 39 jaar na de creatie in 1850 te Weimar, op de planken van het Théâtre Royal (huidige Bourla-schouwburg). In Rotterdam werd Lohengrin reeds in 1862 uitgevoerd, in Brussel in 1870 en in Gent in 1880. De Scheldestad moest het tot in 1889 stellen met enkele concertuitvoeringen van fragmenten uit de opera.
Op het einde van de 19de eeuw was de Antwerpse heldentenor Ernest van Dijck één van de grootste vertolkers van de titelrol. In het midden van de 20ste eeuw dirigeerde de in Antwerpen geboren, maar naar Frankrijk uitgeweken, André Cluytens het werk op de Bayreuther Festspiele. In de Koninklijke Vlaamse Opera bleef Lohengrin met 212 voorstellingen tot 1963 de vierde meest gespeelde opera.
Hiermede heeft Antwerpen enigszins Wagners ontgoocheling goedgemaakt: bij zijn bezoek in 1860 aan de site van de Antwerpse citadel, die hij verkeerdelijk als de oude burcht aanzag, was de componist namelijk erg teleurgesteld.
Bibliografie
- E. Baeck, “Antwerpen en R. Wagners Lohengrin”, in: Vlaanderen (1995), nr. 254, p. 51-53.
- E. Baeck, “Wagner’s Lohengrin en Antwerpen”, in: Antwerpsche Tydinghen (1996), n° 4, p. 129-131.