Na een korte verantwoording en vermelding van de schaarse bibliografische en archivalische bronnen, hebben we het onderwerp enerzijds gesitueerd in de historische context en anderzijds de invloed van het Franse Bewind op muziek en samenleving in het licht gesteld met een bespreking van :
1. muziek als propagandamiddel,
2. muziek in de kerk,
3. muziek als recreatie en
4. muziek als ideaal van burgerlijke verenigingen.
Volgende Antwerpse muziekverenigingen uit de Franse tijd beantwoorden aan de criteria van een vereniging als een vergadering van personen die onder leiding van een eigen bestuur reglementair samenkomen om te musiceren en concerten te organiseren :
1. Societeit van het Burgerconcert (ook genoemd ‘Société de Concert bourgeois’ en ‘Société des Concerts de la Bourse’)
2. Societyd der Muziekliefhebbers (ook genoemd ‘Société des Amateurs de Musique à la Salle de la Sodalité’)
3. Société de l’Alcôve
4. Le Concert de la Salle de la Comédie
5. Société de l’Académie de musique
6. Société Philharmonique
7. Société Olympique
8. Société d’Harmonie
Als besluit konden we stellen dat de overgang van het ancien régime naar de nieuwe tijd geen volledige omwenteling in het Antwerpse muziekleven veroorzaakte. De musici uit het oude regime bleven hun beroep uitoefenen als artistes-musiciens en gingen een belangrijke rol spelen in verschillende muziekliefhebbersverenigingen die vanaf 1800 met hun steun werden opgericht. Deze burgerlijke muziekverenigingen waren een belangrijk vehikel in de oprichting van amateur-orkesten en in de organisatie van concerten voor de eigen leden, familieleden en vrienden. Hierdoor werden nieuwe impulsen gegeven aan het muziekleven in de Scheldestad.
Verschillende muziekverenigingen overleefden het Franse régime en kenden een grote bloei in de Hollandse tijd. Die geschiedenis zal het onderwerp vormen van een volgende lezing.
Een uitgebreid artikel met als titel “Muziek en Muziekverenigingen in Antwerpen tijdens de Franse overheersing” is verschenen in Post factum 1: jaarboek voor geschiedenis en volkskunde, 2009, p. 108-157.