Jan Baptist Huysmans werd in 2006 in Hove, waar hij lange tijd gewoond heeft, herdacht. Een publicatie is in de maak. Hij is een romantisch-oriëntalistisch schilder wiens werk vooral in privébezit is, met uitzondering van schilderijen in het oud gemeentehuis van Kontich.
Hij was van gegoede burgerij en zich van zijn maatschappelijke positie bewust. Studeerde op de Academie toen die o.l.v. Gustave Wappers stond waardoor hij zich aanvankelijk ging toeleggen op historieschilderkunst.
Het Midden-Oosten was voor veel kunstenaars van die tijd een fascinerende plek. De expedities van Napoleon en een aantal publicaties, o.a. van La Martine, droegen daartoe bij. Het werd dan ook door kunstenaars druk bereisd, net zoals Italië, Oostenrijk-Hongarije en Noorwegen. In het verlengde hiervan lag ook een grote interesse voor Noord-Afrika. Men zag in de ogenschijnlijk zeer traditionele samenleving en de daarbij horende gebruiken en klederdracht het doorleven van de bijbelse tijden. Ook de jonge Hertog van Brabant (de latere koning Leopold II) en zijn echtgenote Maria-Henriette waren Huysmans vooraf gegaan. Voor Huymans was de reis vooral ook dé jeugddroom die hij ging verwezenlijken.
De reis van Huysmans bedroeg 290 dagen. Hiervan verbleef hij 124 dagen in Italië en 131 dagen in het Midden-Oosten. Belangrijke pleisterplaatsen waren Istanboel (51 dagen), Beiroet, Jeruzalem, Kaïro (dat hem zeer beviel), Damascus, Izmir, Athene. Het was een combinatie van een studiereis en een pelgrimage: hij bezocht alle belangrijke plaatsen in het Heilig Land. Er werd vooral gebruik gemaakt van schepen, maar tussen Beiroet en Jeruzalem werd een meer avontuurlijke expeditie door de woestijn ondernomen. Aanbevelingsbrieven brachten hem in contact met de topburgerij, zowel inheems als Europees. Huysmans zou een na zijn reis een redelijk aantal orientalistische werken schilderen met het typische coloriet veroorzaakt door het voor de schilders zo fascinerende heldere licht in dit gebied.
I.D.