Marc Matheussens      07-07-2020

In deze uiteenzetting volgt de auteur de redenering van Wolfgang Vetters, professor geologie aan de universiteit van Salzburg, Oostenrijk. Hij introduceerde de term cultuurgeologie als een multidisciplinair platform waarbij verschillende wetenschappen elkaar aanvullen.
In zijn betoog wordt het historisch, technologisch, milieu en cultuurhistorisch aspect van de granieten in het onroerend erfgoed van de Belle Epoque in Antwerpen toegelicht.

We komen te weten waarom de Belle Epoque voor Antwerpen pas laat in de negentiende eeuw tot stand kwam. Alhoewel Belgiƫ nagenoeg niet over granieten op haar grondgebied beschikt, kreeg buitenlands polychroom graniet een plaats in de Belle Epoque periode in het prestigieus onroerend erfgoed in Antwerpen.

De industriƫle revolutie maakte graniet voor het eerst als siersteen toegankelijk in de moderne tijd.
De oorsprong van verschillende granieten zuilen, zuiltjes, pilasters en cartouches wordt besproken. De rol die de verschillende architecten daarbij speelden, blijkt uit hun zoektocht naar geschikte granieten voor de zingeving van hun creaties. Hierbij waren verschillende granietleveranciers betrokken. Zij kochten de polychrome granieten vooral in Schotland, Frankrijk en Duitsland. Scandinavische granieten daarentegen werden aangekocht via de polijstfabrieken in het Schotse Aberdeen, in de Franse Vogezen en in Schwarzenbach a/d Saale in Duitsland.

Ter illustratie worden de granieten gevels van een aantal monumentale gebouwen uit de Belle Epoque in het Antwerpse stadscentrum verduidelijkt. De auteur wijst op een belangrijke moeilijkheid bij de identificatie van deze granieten omwille van hun handelsnamen maar eveneens omwille van de verspreiding van de data over verschillende instituten in archieven, verzamelingen en databanken.

Tenslotte vraagt de auteur aandacht voor een holistische benadering van ons onroerend erfgoed voor de volgende generaties.

Vanwege de coronamaatregelen ging deze lezing door als digitaal webinar.

Polychrome granieten voor onroerend erfgoed in de Antwerpse Belle Epoque